1. Εισαγωγή
(Από Νίκος)
Vietnam 31 Ιανουαρίου 1968 – 21 Ιανουαρίου 2023
Πριν ξεκινήσω να γράψω αυτές τις φυσαλίδες έθεσα ένα ερώτημα στον εαυτό μου:
Τι είναι για μένα το Βιετνάμ;
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό ακούγοντας το όνομα αυτής της μακρινής χώρας;
Η απάντηση ήρθε αβίαστα μέσα από το τραγούδι Viet Nam Song των Country Joe & the Fish
Gimme an F…/Gimme a U…/Gimme a C…/Gimme a K…
What’s that spell?/What’s that spell?/What’s that spell?/What’s that spell?
yeah, c’mon on all you big strong men/ Uncle Sam needs your help again
he’s got himself in a terrible jam/ way down yonder in Vietnam
so put down your books and pick up a gun/ we’re gonna have a whole lot of fun
and it’s 1, 2, 3, what’re we fighting for?/ don’t ask me, I don’t give a damn
next stop is vietnam/ and it’s 5, 6, 7, open up the pearly gates
well there ain’t no time to wonder why/ whoopee! we’re all gonna die
Το τραγούδι που έθετε το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων για τη στράτευση των νέων και την άσκοπη αιματοχυσία του πολέμου στο Βιετνάμ….
και μαζί με το τραγούδι και μερικές εικόνες….
Τα ελικόπτερα του μισότρελου Colonel Bill Kilgore (Robert Duvall) από τη σπουδαία ταινία Apocalypse Now του Φράνσις Φορντ Κόπολα να κυνηγούν μαυροφορέμενους Βιετναμέζους….
Στο επόμενο καρέ η μνήμη έχει καταχωρίσει τους Αμερικάνους στρατιώτες να τσαλαβουτούν σε λάσπες και ορυζώνες και μετά το γυμνό, καιγόμενο από πολλαπλά σοβαρά εγκαύματα σώμα της Kim Phuc… εγκαύματα που υπέστη μετά από επίθεση με βόμβες napalm το 1972…
ένα όπλο που χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα τα σκοτεινά χρόνια του εμφυλίου μόλις 23 χρόνια πριν… Κάπου εδώ ο κύκλος θα έπρεπε να κλείνει… υπάρχει όμως ένα τελευταίο σπουδαίο καρέ…
Στο μυαλό μου είναι καρφωμένη η φιγούρα της πλάτης του Country Joe McDonald, φορώντας ένα παλιό πράσινο χιτώνιο να τραγουδάει “1, 2, 3, what‘re we fighting for? don‘t ask me, I don‘t give a damn next stop is Vietnam” μπροστά σε ένα κοινό από 300 με 400 χιλιάδες φοιτητές και φρικιά της εποχής στο Woodstock, πίσω το έτος 1969.
Σίγουρα μερικές από τις πιο δυνατές σκηνές του 20ου αιώνα και όλες με έναν κοινό παρονομαστή, μια χώρα που τη λένε Βιετνάμ.
Και σήμερα; τι να είναι άραγε σήμερα το Βιετνάμ ;
Μήπως ένα από τα τελευταία απομεινάρια του κομμουνισμού υπό το άγρυπνο βλέμμα του Χο Τσι Μινχ;
Μήπως μια από τις πιο αντιαμερικανικές χώρες;
Μήπως είναι και μια από τις πιο ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες;
Μήπως ένας νέος ανερχόμενος τουριστικός παράδεισος σαν την Ταϊλάνδη;
55 χρόνια μετά την επίθεση που έκρινε έναν πόλεμο, η τύχη μας έφερε με τον Στέλιο και τον Σταμάτη στο ανατολικότερο άκρο της χερσονήσου της Ινδοκίνας… στη Σοσιαλιστική (πλέον) Δημοκρατία του Βιετνάμ.
Από μια διαβολική σύμπτωση φτάνουμε την ημέρα του Tet, της μεγαλύτερης γιορτής για τους Βιετναμέζους…τις ίδιες περίπου ημέρες που η Αμερική, η μια από τις δύο τότε παγκόσμιες δυνάμεις, κέρδιζε μεν μια αποφασιστική μάχη αλλά ταυτόχρονα έχανε και έναν πόλεμο….
Καλά, θα μου πεις, πως γίνεται αυτό;
Η εποχή εκείνη ήταν βλέπεις το ξεκίνημα της εποχής της εικόνας, της εικόνας της τηλεόρασης και της εισόδου του πολέμου μέσω της TV στο σαλόνι του μέσου Αμερικανού, κάθε βράδυ, με το δελτίο ειδήσεων… Η απαρχή μιας συνθήκης που έχουμε πλέον τόσο συνηθίσει εν έτη 2023 ώστε πια να τρώμε αδιάφοροι το δείπνο μας βλέποντας βομβαρδισμένα σπίτια, νεκρούς και τραυματίες και αεροπορικά πλήγματα σαν να παίζουμε στο playstation!
Τίποτα δεν άλλαξε από τότε…
Πίσω όμως στο 1968 οι μεταδιδόμενες εικόνες ήταν πρωτοφανείς… μια παγκόσμια δύναμη μετά από τόσα χρόνια εμπλοκής σε έναν τόπο τόσο μακρινό στην άλλη άκρη του ωκεανού και να μην μπορεί να καθυποτάξει ένα στρατό τριτοκοσμικής χώρας με πενιχρά μέσα….το σοκ ήταν ανυπολόγιστο και άθελα του έθεσε τις μελλοντικές βάσεις του της διαχείρισης του «επικοινωνιακού πολέμου» για τις επόμενες συρράξεις.
Η αλλαγή στάσης της κοινής γνώμης των ΗΠΑ δεν άργησε να συμβεί και να επιφέρει την τελική αποχώρηση των Αμερικανών το 1973 από την πολύπαθη αυτή χώρα και το τέλος του πολέμου δυο χρόνια αργότερα.
Ένας στόχος χιλιετιών, οι Βιετναμέζοι να έχουν μια αδιαίρετη και ανεξάρτητη πατρίδα, είχε επιτέλους επιτευχθεί.
Ένας άλλος, δικός μας στόχος, σίγουρα πιο ταπεινός, να εξερευνήσουμε αυτή τη μακρινή χώρα, ήταν επίσης ένα βήμα πιο κοντά.
